ایدههای ارائه شده از سوی کشور روسیه و تلاشهای دیپلماتیک این کشور نقش عمده و بسزایی در مذاکره و تصویب برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) در جهت حل مشکل برنامه هستهای ایران داشت.
نقش این کشور در نتیجه مثبت گفتگوها بین شش کشور (بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه، و ایالات متحده) و ایران چندوجهی بود. این نقش طیف وسیعی از مفاهیم فراگیر و اصول بنیادی ( مثل رویکرد مرحلهای و متقابل) گرفته تا پیشنهادات کاملاً فنی در خصوص رسیدگی به جنبههای مختلف این وضعیت بسیار چالش برانگیز و متناقض (مثل تغییر ماهیت و تبدیل تاسیسات غنی سازی اورانیوم در فردو) را در بر داشت.
کمکهای ارائه شده توسط شرکت انرژی اتمی دولتی روسیه (ROSATOM)، با هماهنگی وزارت خارجه روسیه، عاملی حائز اهمیت بود که به تهران اجازه داد برنامه هستهای خود را با چارچوبهای مورد توافق در برجام منطبق ساخته و در نتیجه طرفها را قادر کند تا اجرای عملی برجام را در 16 ژانویه 2016 آغاز نمایند.
در پی خروج آمریکا از توافق و اقدامات محدود ایران جهت کاهش پایبندی به این توافق در واکنش به خروج آمریکا، کشور روسیه به طور مستمر طرفدار اجرای کامل برجام بوده است که شامل این امر میباشد که همه طرفهای اصلی توافق پیروی کامل خود از مفاد آن را از سر گیرند.
وزیر امور خارجه روسیه سرگئی لاوروف در بیانیه خود در کنفرانس منع گسترش سلاحهای هستهای 2019 مسکو، خاطرنشان كرد كه علیرغم اقدامات واشینگتن، برجام اهمیت خود را از دست نداده است.
برجام امکان پاسخگویی به همه سؤالات آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تهران را فراهم نموده و رژیمی را برای شفافیت حداکثر برنامه هستهای ایران برقرار کرده است حفظ برجام و ایجاد شرایط مساعد برای تداوم اجرای مستمر، جامع و مجدانه آن در چارچوب زمانی توافق شده به نفع همه کشورها خواهد بود.
لاوروف در یک کنفرانس مطبوعاتی بعد از گفتگو با وزیر امور خارجه ایران، در 24 سپتامبر 2020، تأکید نمود که تنها راه برای حفظ برجام، اطمینان از اجرای مستمر و جامع آن توسط همه طرفهای ذیربط و از جمله پایبندی به کلیه تعهداتشان، و پیروی دقیق از مفاد و زمانبندیهای توافق شده در سال 2015 می باشد که توسط قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد رسمیت یافته است.
جو بایدن، طی جریان مبارزات انتخاباتی خود برای کسب مقام ریاست جمهوری، در چندین نوبت اعلام کرد در صورت پیروزی در انتخابات، آماده از سرگیری مشارکت ایالات متحده در برجام خواهد بود. وی در مقالهای که برای وب سایت سی ان ان نوشت، خاطر نشان کرد که: اگر ایران به پایبندی کامل به توافق هستهای برگردد، ایالات متحده به عنوان نقطه آغاز مذاکرات بعدی مجدداً به توافق خواهد پیوست. او این موضع خود را پس از انتخابات ریاست جمهوری تکرار نمود. در این مقاله، سه متخصص روس نظرات شخصی خود را در مورد اصول کلیدی و رویکردها برای از سرگیری پیروی کامل از برجام توسط کلیه طرفهای اصلی توافق و نقش روسیه در این روند ارائه میدهند.
وقتی نویسندگان در این مقاله به “احیای اثربخشی” و “از سرگیری پیروی کامل از برجام” اشاره می نمایند، فرض آنان این است که تقریباً همه اقدامات ایالات متحده از زمان خروج از توافق، و همچنین اقداماتی که تهران در واکنش به این امر صورت داده، قابل بازگشت خواهند بود. تعداد اندکی اقدامات “برگشتناپذیر” مانند ادامه توسعه دانش فنی غنی سازی اورانیوم (تحقیق و توسعه) توسط ایران یا وضعیت تأسیسات فردو وجود دارد – اما اینها موانعی برطرف نشدنی نیستند، و میتوان آنها را از طریق سازوکار کمیسیون مشترک حل و فصل نمود. همچنین واشینگتن و تهران، در صورت وجود اراده سیاسی کافی از جانب هر دو طرف، میتوانند مسئله غرامت که توسط ایران مطرح شده را حل و فصل نمایند.